علت ايجاد لكه هاي سفيد روي زبان

زبان داراي لكه هاي كوچك زيادي براي حس چشايي و همچنين ساير حواس زباني است كه معمولاً زياد به چشم نمي آيند. اگر لكه هاي سفيد روي زبان به صورت غيرمعمولي داشته باشند، باعث سوزش شوند يا علائم ديگري با آنها همراه شود، مي تواند نشانه بيماري باشد.
در اين مقاله از پزشك لاين، لكه هاي سالم روي زبان و علل ايجاد لكه هاي غيرمعمول بررسي خواهد شد؛ همچنين نكات مربوط به تشخيص، درمان و پيشگيري را نيز بيان ميكنيم. اگر نياز فوري به مشاوره آنلاين پزشكي داريد، ميتوانيد در سريع ترين زمان ممكن از بهترين پزشكان پزشك لاين مشاوره درخواست كنيد.

زبان داراي لكه هاي كوچك زيادي براي حس چشايي و همچنين ساير حواس زباني است كه معمولاً زياد به چشم نمي آيند. اگر لكه هاي سفيد روي زبان به صورت غيرمعمولي داشته باشند، باعث سوزش شوند يا علائم ديگري با آنها همراه شود، مي تواند نشانه بيماري باشد.
در اين مقاله از پزشك لاين، لكه هاي سالم روي زبان و علل ايجاد لكه هاي غيرمعمول بررسي خواهد شد؛ همچنين نكات مربوط به تشخيص، درمان و پيشگيري را نيز بيان ميكنيم. اگر نياز فوري به مشاوره آنلاين پزشكي داريد، ميتوانيد در سريع ترين زمان ممكن از بهترين پزشكان پزشك لاين مشاوره درخواست كنيد.

علت ايجاد لكه هاي سفيد روي زبان

عوامل ايجاد لكه هاي غيرمعمول زبان عبارتند از:

برجستگي هاي دروغ

پاپيليت لينگوال گذرا بيماري است كه معمولاً به آن برجستگي دروغ گفته مي شود. يكي از علائم اصلي اين بيماري برجستگي هاي كوچك قرمز يا سفيد روي زبان است. اين برجستگي ها پاپيل هاي بزرگ يا ملتهب شده، هستند. برجستگي هاي دروغ مي تواند بر روي يك يا چند پاپيل تأثير بگذارد.

علائم ديگر مي تواند شامل موارد زير باشد:

-درد؛
-احساس سوزش يا خارش؛
-حساسيت بيشتر به گرما.

برجستگي دروغ معمولاً ناشي از آسيب به زبان است، مثل وقتي كه شخصي به طور تصادفي زبان خود را گاز مي گيرد.
ويروس ها، استرس هاي رواني و تغذيه نامناسب نيز مي توانند باعث بروز اين بيماري شوند.

برجستگي دروغ معمولاً در طي يك هفته بدون درمان خاصي بهبود مي يابد. در صورت نياز به درمان، فرد مي تواند براي كاهش تورم از دهان شويه دارويي يا آنتي هيستامين استفاده كند.

در فرد مبتلا به برجستگي دروغ موارد زير مي‌توانند روند بهبودي را تسريع كنند:

-اجتناب از غذاهاي پرادويه؛
-اجتناب از مايعات يا غذاي گرم؛
-اجتناب از مكيدن شيريني ها؛
-مسواك زدن دندان ها با دقت.

سوختگي زبان

اگر شخصي زبان خود را روي مواد غذايي گرم يا مايعات بسوزاند، ممكن است تاول ايجاد شود كه مي تواند به صورت لكه هاي كوچك و پر از مايع در زبان ظاهر شوند.

در صورت عدم شكسته شدن، تاول ها با سرعت بيشتري بهبود مي يابند. با مراقبت هنگام مسواك زدن دندان ها و خوردن و آشاميدن، فرد مي تواند از شكستن تاول ها جلوگيري كرده و در نهايت بهبودي را سريعت ببخشد.

سوختگي روي زبان معمولاً نيازي به درمان ندارد. تميز نگه داشتن دهان با استفاده از دهانشويه مي تواند به جلوگيري از عفونت كمك كند.

آفت دهان

زخم هاي پوستي بسيار شايعي هستند. اين زخم هاي كوچك سفيد يا زرد رنگ هستند و مي توانند روي زبان، داخل دهان و لب ظاهر شوند. عامل آفت هاي دهان مشخص نيست.

زخم هاي پوستي معمولاً بدون درمان از بين مي روند البته استفاده مستقيم از دارو هاي بدون نسخه(OTC) مثل بنزوكائين روي زخم مي تواند باعث رفع ناراحتي و بهبودي شود.

در بعضي موارد، آفت هاي دهاني مي توانند نشانه اي از يك بيماري زمينه اي باشد. اگر فردي علائم ديگري داشته باشد، بهتر است به پزشك مراجعه كند. اين علائم شامل تب، درد معده و بثورات در جاي ديگر بدن است.

زبان جغرافيايي

اصطلاح پزشكي براي زبان جغرافيايي، گلوسيت مهاجر خوش خيم است.

زبان جغرافيايي باعث التهاب در كناره ها يا بالاي زبان مي شود و معمولاً به صورت لكه يا لكه هاي قرمز احاطه شده توسط حاشيه سفيد ظاهر مي شود.

پزشكان مطمئن نيستند كه چه چيزي باعث ايجاد زبان جغرافيايي مي شود، اما مي‌تواند ناشي از استرس، آلرژي يا ديابت باشد. اين بيماري معمولاً علائم ديگري ايجاد نمي كند و بدون درمان بهبود مي يابد.

عفونت مخمر دهان

عفونت مخمر معروف به برفك دهان مي تواند بر دهان و زبان تأثير بگذارد. علائم اين بيماري شامل:

-لكه هاي سفيد، برجستگي ها يا لكه هايي در سطح داخلي دهان؛
-مزه بد در دهان؛
-درد يا سوزش در داخل دهان.

اگر فردي يك لكه سفيد روي زبان را خراش دهد، معمولاً يك لكه قرمز و ملتهب در زير آن مشاهده مي كند.

برفك دهاني از رشد بيش از حد مخمر كه به طور طبيعي در دهان ايجاد ميشود، حاصل مي شود. گروه هاي خاصي كه بيشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت قرار دارند، عبارتند از:

-نوزادان؛
-كساني كه از نگهدارنده يا دندان مصنوعي استفاده مي كنند؛
-افراد مبتلا به ديابت؛
-افرادي كه تحت شيمي درماني هستند؛
-افرادي كه به دليل مصرف دارو يا بيماري دهان خشكي دارند؛
-افراد مبتلا به HIV

يك فرد معمولاً مي تواند با استفاده از داروهاي ضد قارچ OTC برفك دهاني را درمان كند. يك پزشك نيز ممكن است موارد زير را توصيه كند:

-تغيير دندان مصنوعي فرد؛
-تغيير نحوه تميز كردن دهان و دندان فرد؛
-استفاده از داروي ديگري كه دهان را خشك نمي كند.

تب اسكارلت

تب اسكارلت يا مخملك نوعي عفونت باكتريايي در بيني و گلو است. يكي از علائم اصلي آن زبان قرمز و ناهموار است كه مردم اغلب از آن به عنوان”زبان توت فرنگي” ياد مي كنند. علائم ديگر عبارتند از:

-گلودرد قرمز؛
-تب؛
-بثورات لكه دار كه معمولاً از سينه و شكم شروع مي شود؛
-سر درد؛
-دل درد.

پزشكان تب مخملك را با آنتي بيوتيك معالجه مي كنند. به دنبال درمان آنتي بيوتيكي، تب مخملك معمولاً بعد از يك هفته از بين مي رود، اما بثورات ناشي از آن مي توانند مدت زمان بيشتري ادامه داشته باشند.

مخملك معمولاً كودكان را مبتلا مي كند و مسري است. اين عفونت از طريق موارد زير قابل انتقال است:

-سرفه و عطسه؛
-اشتراك گذاري يا استفاده از اشيا آلوده مانند فنجان، غذا، حوله، حمام و لباس.

سندرم آلرژي دهان

آلرژي به برخي ميوه ها و سبزيجات خام مي تواند باعث خارش و تورم در دهان يا زبان شود. لكه هاي متورم روي زبان ممكن است قرمز و تحريك شده به نظر برسند.
اين واكنش اغلب خفيف است و فرد مي تواند با قطع غذاهايي كه باعث آلرژي مي شوند ، از بروز آن جلوگيري كند. طبخ يا پوست كندن ميوه يا سبزي اغلب مي تواند مانع واكنش شود.

سرطان زبان

سرطان زبان نوعي از سرطان سر و گردن است. نوشيدن الكل، سيگار كشيدن و عفونت با ويروس پاپيلوماي انساني(HPV) مي تواند خطر ابتلا به سرطان زبان در فرد را افزايش دهد.

برآمدگي يا لكه كنار زبان يا يك لكه قرمز روي زبان معمولاً بي ضرر است، اما اگر از بين نرود، مي تواند نشانه اي از سرطان زبان باشد. علائم ديگر عبارتند از:

-گلودردي كه مدت زيادي باقي ميماند؛
-درد هنگام بلع؛
-بي حسي در دهان.

هركسي كه سوزش، زخم، توده يا لكه قرمز يا سفيد رنگي كه بدون درد است داشته باشد كه باقي ماند و از بين نرفت، بايد به پزشك يا دندانپزشك مراجعه كند.

لكه هاي سالم زبان

چهار نوع لكه يا برجستگي سالم وجود دارد كه به طور معمول در زبان ظاهر مي شوند. اصطلاح پزشكي اين لكه ها پاپيلاست.

پاپيل هاي قارچي شكل: لكه هاي كوچكي هستند كه در سراسر زبان ظاهر مي شوند. يك فرد معمولاً 200 تا 400 مورد از اين موارد را دارد كه بيشتر در نوك و لبه هاي زبان است. هر يك از اين پاپيلاها حاوي سه تا پنج جوانه چشايي است.
پاپيلاهاي سيركوم والت: لكه هاي بزرگتري هستند كه در پشت زبان ظاهر مي شوند. آنها كمي بلند شده و به صورت “v” قرار گرفته اند. يك فرد معمولاً داراي 7 تا 12 عدد است كه هركدام حاوي هزاران جوانه چشايي است. پاپيلاهاي برگي: در پشت زبان و لبه هاي آن ظاهر مي شوند. يك فرد معمولاً حدود 20 عدد دارد كه هركدام حاوي صدها جوانه چشايي است.
پاپيلاهاي فيلي شكل: در مركز و جلوي زبان يافت مي شوند. اين نوع پاپيلاها بيش از هر نوع ديگري وجود دارد. آنها جوانه هاي چشايي ندارند.

پاپيلاها به حواس زبان و‌ حس چشايي افراد كمك ميكنند. اعصابي كه پيام هايي در مورد طعم و مزه به مغز مي فرستند به جوانه هاي چشايي متصل مي شوند. پاپيلاها همچنين براي دادن اطلاعات در مورد دما، جويدن غذا و گفتار مهم هستند.

چه موقع به پزشك مراجعه كنيم

افراد بايد مراجعه به دندانپزشك يا پزشك را براي موارد زير در نظر بگيرند:

-لكه هاي غيرمعمول روي زبان بيش از يك هفته طول بكشد.
-لكه هايي كه خونريزي كنند، دردناك تر يا پخش شوند.

پزشكان معمولا از بيمار در مورد ديگر علائم، زمان ظهور لكه ها يا هر نوع دردي كه فرد احساس مي‌كند سوال ميپرسند كه به تشخيص و پيش بردن درمان كمك ميكند

نكاتي براي پيشگيري از لكه هاي سفيد روي زبان

رعايت بهداشت دهان و دندان مي تواند به جلوگيري از عفونت هاي مخمر دهان و همچنين به بهبود زبان پس از آسيب يا بيماري كمك كند. براي سالم نگه داشتن دهان، دندان و زبان، دندانپزشكان معمولاً توصيه مي كنند:

-مسواك زدن دو بار در روز؛
-نخ دندان كشيدن روزانه؛
-عدم مصرف زياد قند.

جلوگيري از تمام لكه هاي زبان ممكن نيست. به ويژه نقاطي كه به دليل عفونت يا آفت دهاني هستند.

مصرف صحيح دارو، تميز نگه داشتن دهان و جلوگيري از آسيب دهان و دندان هنگام غذا خوردن يا تميز كردن نه تنها باعث بهبودي مي شود و از بروز مجدد لكه ها جلوگيري مي كند.

خلاصه مطلب لكه هاي سفيد روي زبان

مردم لكه هاي بسيار كمي بر روي زبان خود دارند كه براي چشايي و حواس زبان بسيار مهم هستند، اما لكه هايي كه از نظر رنگ، اندازه و شكل ظاهري غيرمعمول باشند مي توانند نشانه هاي يك مشكل سلامتي باشند.

لكه هاي غيرمعمول مي توانند عوامل مختلفي داشته باشند، از آسيب به زبان تا عفونت. آنها اغلب بدون درمان از بين مي روند اما گاهي اوقات مي توانند نشانه اي از بيماري جدي تر مانند تب اسكارلت يا سرطان زبان باشند.

اگر لكه هاي زبان در طي يك هفته خود به خود از بين نرود، بهتر است به دندانپزشك يا پزشك مراجعه كنيد. اگر فردي علائم ديگري داشته باشد يا لكه ها خونريزي داشته يا به مرور دردناك تر شوند، آنگاه نياز به درمان دارند.

منبع: پزشك لاين