علت ايجاد لكه هاي سفيد روي زبانبسياري از مادران مجبور هستند كه با گرفتگي ساق پا در دوران بارداري كنار بيايند. نزديك به ۵۰ درصد از زنان پا درد در بارداري را تجربه مي‌كنند.
گرفتگي عضلات ساق پا زماني به وجود مي‌آيد كه ماهيچه‌هاي پشت پا منقبض شوند. اين گرفتگي ها معمولا شب‌ها اتفاق مي‌افتد ؛ به ويژه در سه ماه دوم و سوم دوران بارداري بيشتر مي‌شوند. اين نوع از گرفتگي ساق پا طبيعي است؛ اما بعضي از خانم‌هاي باردار گرفتگي عضلات كمر، شكم، پاها و دست‌ها را هم تجربه مي‌كنند كه بسيار آزار دهنده است.
متخصصان سلامت هنوز دقيقا، علت درد پا و گرفتگي عضلات در دوران بارداري را نمي دانند. اما بعضي از نظريه‌ها مي‌گويند كه شايد اين مسئله به خاطر خستگي زياد و يا فشار جنين بر عصب‌هاي خاص باشد. از طرفي ديگر، جنين بر رگ‌هاي خوني فشار وارد مي‌كند و از اين رو، جريان گردش خون در ساق پا كمتر مي‌شود؛ به همين دليل، عضلات پا دچار گرفتگي مي‌شوند.
بعضي وقت‌ها پا درد در بارداري به دليل كمبود كلسيم يا منيزيم ، يا كم آبي بدن است. افزايش بيش از حد وزن، باد كردن ساق پا و خستگي زياد هم زمينه‌ساز اين مشكل هستند.
اگر در نيمه‌هاي شب با گرفتگي عضلات و درد ناگهاني پا، از خواب بيدار شديد، اصلا نگران نشويد! خوشبختانه، همه اين مشكلات پس از وضع حمل از بين مي‌روند. فقط كافي است در زمان گرفتگي ساق پا، چند روش خانگي به كار ببريد.
بسياري از مادران مجبور هستند كه با گرفتگي ساق پا در دوران بارداري كنار بيايند. نزديك به ۵۰ درصد از زنان پا درد در بارداري را تجربه مي‌كنند.
گرفتگي عضلات ساق پا زماني به وجود مي‌آيد كه ماهيچه‌هاي پشت پا منقبض شوند. اين گرفتگي ها معمولا شب‌ها اتفاق مي‌افتد ؛ به ويژه در سه ماه دوم و سوم دوران بارداري بيشتر مي‌شوند. اين نوع از گرفتگي ساق پا طبيعي است؛ اما بعضي از خانم‌هاي باردار گرفتگي عضلات كمر، شكم، پاها و دست‌ها را هم تجربه مي‌كنند كه بسيار آزار دهنده است.
متخصصان سلامت هنوز دقيقا، علت درد پا و گرفتگي عضلات در دوران بارداري را نمي دانند. اما بعضي از نظريه‌ها مي‌گويند كه شايد اين مسئله به خاطر خستگي زياد و يا فشار جنين بر عصب‌هاي خاص باشد. از طرفي ديگر، جنين بر رگ‌هاي خوني فشار وارد مي‌كند و از اين رو، جريان گردش خون در ساق پا كمتر مي‌شود؛ به همين دليل، عضلات پا دچار گرفتگي مي‌شوند.
بعضي وقت‌ها پا درد در بارداري به دليل كمبود كلسيم يا منيزيم ، يا كم آبي بدن است. افزايش بيش از حد وزن، باد كردن ساق پا و خستگي زياد هم زمينه‌ساز اين مشكل هستند.
اگر در نيمه‌هاي شب با گرفتگي عضلات و درد ناگهاني پا، از خواب بيدار شديد، اصلا نگران نشويد! خوشبختانه، همه اين مشكلات پس از وضع حمل از بين مي‌روند. فقط كافي است در زمان گرفتگي ساق پا، چند روش خانگي به كار ببريد.
درمان خانگي پا درد در بارداري
در اين مقاله از دكترچك به 10 روش خانگي براي رفع گرفتگي عضلات پا و همچنين درد پا در بارداري اشاره مي‌كنيم:
۱. پياده‌روي يا كش دادن پاها
اگر شب‌ها قبل از خواب كمي حركات كششي انجام دهيد، از گرفتگي شديد پاها جلوگيري مي‌كنيد؛ حتي در دوران بارداري هم سعي كنيد اين كار را انجام دهيد. به محض اينكه با اين مشكل رو‌به‌رو شديد، پاهايتان را كش و قوس دهيد و اين كار را مرتبا تكرار كنيد؛ تا ساق پايتان دچار گرفتگي نشود.
همچنين، مي‌توانيد روي يك سطح تخت بايستيد. انگشتان پاهايتان را بالا نگه داريد و عضلات پشت پايتان را كش بدهيد. به همين ترتيب، گرفتگي عضلات پايتان قطع مي‌شود. اگر به تعادل بيشتري نياز داريد، روي يك شي‌ء قرار بگيريد. سپس محل گرفتگي را به آرامي ماساژ دهيد تا عضلات پايتان آرام شوند.
سعي كنيد قبل از خواب ، قبل و بعد از ورزش كردن حركات كششي انجام دهيد. براي انجام حركات كششي هيچ‌وقت به پشت دراز نكشيد!
فعاليت‌هاي فيزيكي را ترك نكنيد. تا مي‌توانيد پياده‌روي كنيد. درست است كه پياده‌روي باعث مي‌شود بدن‌تان كمي درد بگيرد، ولي سعي كنيد آن را تحمل كرده و روزي چند دقيقه پياده‌روي كنيد. بعد از اين كار، احساس خيلي خوبي به شما دست مي‌دهد و به مرور دردتان كمتر مي‌شود.
زماني كه پياده‌روي مي‌كنيد، يك پيغام به مغز شما ارسال مي‌شود كه عضلات بايد بعد از كار كردن، استراحت كنند. همين پيغام باعث مي‌شود ،عضلات پا آزاد شوند و خيلي زود ناراحتي‌تان برطرف شود.
۲. كمپرس يخ براي درمان پا درد در بارداري
هر زماني كه گرفتگي عضلات و پا درد در بارداري به سراغ‌تان آمد، يك كمپرس يخ روي محل گرفتگي قرار دهيد تا تأثير آن را ببينيد. دماي پايين، درد را بي‌حس مي‌كند، التهاب را كاهش مي‌دهد و به عضلات اجازه استراحت مي‌دهد. علاوه بر اين، رگ‌هاي خوني منقبض مي‌شوند و درد عضلات كاهش مي‌يابد.
- چند تكه يخ را در يك حوله نازك قرار دهيد و براي ۱۵ دقيقه ، آن را روي محل گرفتگي بگذاريد. هر دو ساعت يك بار اين كار را تكرار كنيد.
- حمام آب سرد در اين مورد به شما كمك بسياري خواهد كرد.
۳. كمپرس گرم براي درمان پا درد در بارداري
كمپرس گرم هم ، گرفتگي عضلات را رفع مي‌كند. گرماي كمپرس عضلات را آرام و به كاهش درد، سفتي و گرفتگي عضلات كمك مي‌كند. همچنين، گردش خون را بالا مي‌برد و خيلي سريع درد را تسكين مي‌دهد.
- يك كيسه آب داغ را روي محل گرفتگي قرار دهيد. تا زماني كه عضلات بهتر شدند، اين كار را انجام دهيد.
- بعد از آن، يك حوله را با آب گرم بشوييد، آب آن را بگيريد و روي محل گرفتگي بگذاريد تا زماني كه حوله سرد شود. اين كار را چند بار ، بعد از خوب شدن انجام دهيد.
۴. آب‌نمك
آب‌نمك يك روش خانگي قديمي براي رفع گرفتگي عضلات، در دوران بارداري است. منيزيم موجود در نمك، عضلات را آرام و خوب مي‌كند و گرفتگي عضلات را كاهش مي‌دهد. زماني كه پاهايتان را با آب‌نمك مي‌شوييد، به بدن خود منيزيم كافي مي‌رسانيد. يكي از دلايل گرفتگي عضلات در دوران بارداري، كمبود منيزيم بدن است. اين ماده استرس را هم كاهش مي‌دهد.
- لگن را با آب گرم پر كنيد.
- دو فنجان نمك در آن بريزيد و خوب هم بزنيد.
- ۲۰ دقيقه پاهاي خود را در آن قرار دهيد.
- هفته‌اي يك بار اين كار را انجام دهيد و لذت ببريد.
اخطار: اگر مشكلات قلبي يا فشار خوب بالا داريد، اصلا اين كار را انجام ندهيد!
۵. ماساژ
ماساژ يكي از محبوب‌ترين روش‌ها براي كاهش گرفتگي عضلات و درد آن است. ماساژ جريان خون در بافت عضلات گرفته بالا مي‌برد و درد آن را تسكين مي‌دهد. ممكن است در حين ماساژ كمي احساس درد كنيد، اما در عوض، دردتان به زودي تمام مي‌شود.
- مقداري روغن زيتون يا نارگيل روي محل گرفتگي بماليد.
- عضلات گرفته را تا زماني كه آرام شوند، ماساژ دهيد.
- بعد از ماساژ، يك حوله گرم روي آن نقطه بگذاريد و اجازه دهيد مدت كمي بماند.
- در صورت نياز، آن را تكرار كنيد.
۶. سركه سيب
استفاده از سركه سيب نيز يكي از روش‌هاي خانگي براي درمان گرفتگي عضلات در دوران بارداري است. اين مايع سرشار از مواد معدني، مانند پتاسيم است كه درد ساق پا را به آرامي كاهش مي‌دهد. به علاوه، به تعادل مايعات در بدن كمك مي‌كند و باعث مي‌شود بدن دچار كم‌آبي نشود؛ زيرا كم‌آبي يكي از دلايل اصلي گرفتگي پاها است. سركه سيب همچنين درد و التهاب بدن را كاهش مي‌دهد.
- براي درمان موضعي: دو فنجان سركه سيب خام و تصفيه‌نشده را داخل يك لگن بريزيد. آن را با آب گرم مخلوط كنيد و پاهاي خود را ۱۵ تا ۲۰ دقيقه داخل آن قرار دهيد. اگر هر روز اين كار را انجام دهيد، از گرفتگي عضلات آسوده مي‌شويد.
- جهت مصرف: يك روش ديگر آن است كه يك قاشق چاي‌خوري سركه سيب را به يك ليوان آب گرم اضافه كنيد. مي‌توانيد عسل را هم به آن اضافه كنيد. آن را روزي يك بار بنوشيد.
۷. منيزيم
كمبود منيزيم يكي از عوامل گرفتگي پاها است. پزشكان اغلب منيزيم را براي گرفتگي عضلات زنان باردار تجويز مي‌كنند. اين ماده معدني براي سلامتي ماهيچه‌ها مهم است؛ چون باعث جذب بيشتر كلسيم مي‌شود، عضلات را قوي‌تر مي‌سازد و از گرفتگي عضلات جلوگيري مي‌كند.
گرفتگي عضلات در ميان زنان باردار و بيماراني كه منيزيم پاييني دارند، خيلي رايج است. از اين رو، اين ماده به آنها كمك زيادي مي‌كند. اگر كمبود منيزيم داريد، يك رژيم سالم سرشار از منيزيم بگيريد. بادام، آواكادو، موز، لوبيا، تخم كدو، توفو، شير سبوس، قرص كمر، گردو، سيب‌زميني با پوست، ماست، شهد سياه، تمام دانه‌هاي گياهي و سبزيجاتي كه برگ سبز دارند، سرشار از منيزيم هستند.
۸. پتاسيم
همانند منيزيم، كمبود پتاسيم در بدن نيز مي‌تواند باعث گرفتگي پاها شود. در واقع، پتاسيم ماده مهمي در ساختار ماهيچه‌ها و عصب‌ها است. پتاسيم يك الكتروليت است كه به تغييرات الكتروليتي بدن كمك مي‌كند و با كمك‌رساني به عضلات، مانع از گرفتگي آنها مي‌شود. به علاوه، پتاسيم به جذب كلسيم و منيزيم نيز كمك مي‌كند.
از طرفي ديگر، كمبود پتاسيم در بدن باعث گرفتگي پاها مي‌شود . هم چنين حالت تهوع، ضعف، خستگي زياد، يبوست و تپش قلب نامنظم نيز از نتايج آن است.
در رژيم غذايي خود حتما از پتاسيم استفاده كنيد. منابع غني پتاسيم شامل: موز، خرما، زردآلو، انگور، كلم، بروكلي، پرتقال، گريپ‌فروت، ماهي و گوشت گوساله هستند.
۹. آب
درست است كه گرفتگي ساق پاي خانم‌هاي باردار به دليل بالا بودن ميزان مايعات در بدن آنها است، اما خاطرتان باشد كه نوشيدن آب كافي در اين دوره، هنوز حرف اول را مي‌زند! ميزان كافي آب در بدن، جريان خون را بهتر مي‌كند و براي سلامت ماهيچه‌ها مهم است. زماني كه بدن دچار كم‌آبي مي‌شود، مغز دستور مي‌دهد كه هر چه آب در بدن وجود دارد، ذخيره شود؛ به همين دليل، ورم دوران حاملگي بيشتر مي‌شود.
براي داشتن يك جريان خون طبيعي به اندازه كافي آب بنوشيد. آب به فعاليت بهتر دستگاه گوارش و ادرار شما كمك مي‌كند.
حداقل ۱۰ تا ۸ ليوان آب در طول روز بنوشيد تا از كم‌آبي و گرفتگي عضلات بدن‌تان جلوگيري كنيد. براي اينكه متوجه شويد، آب كافي نوشيده‌ايد يا نه، به رنگ ادرار خود توجه كنيد. ادرار رنگ روشن به شما مي‌گويد كه به اندازه كافي آب نوشيده‌ايد؛ در حالي كه ادرار رنگ زرد نشان مي‌دهد، بدن‌تان دچار كم‌آبي شده است. در كنار آب، آب ميوه و سبزيجات بنوشيد تا از كم‌آبي بدن و گرفتگي ساق پا جلوگيري كنيد.
۱۰. شهد سياه
شهد سياه سرشار از مواد مغذي و يك درمان طبيعي براي گرفتگي عضلات در همه جاي بدن است. اين ماده غني از كلسيم و پتاسيم است. كمبود اين مواد به گرفتگي ساق پا در دوران بارداري منجر مي‌شوند. هر دو در سلامت ماهيچه‌ها موثر هستند. از طرفي ديگر، اين شهد آهن زيادي دارد و با فقر آهن مقابله مي‌كند.
- يك تا دو قاشق چاي‌خوري شهد سياه را با يك فنجان شير گرم مخلوط كنيد.
- تا چند هفته آن را هر شب قبل از خواب بنوشيد.
توصيه‌هاي بيشتر براي رهايي از پا درد در بارداري
- اگر ساق پايتان دائما مي‌گيرد و روش‌هاي خانگي كارساز نيست، با پزشك خود تماس بگيريد.
- خيلي آرام پاهايتان را خم و سپس آزاد كنيد. هر شب قبل از خواب چند بار اين كار را تكرار كنيد تا در طول شب دچار گرفتگي ساق پا نشويد.
- شب‌ها جوراب ساق بلند بپوشيد.
- مدتي طولاني در حالت نشسته يا ايستاده نباشيد.
- خيلي راحت روي پاهايتان بنشينيد و براي مدت زياد نايستيد.
- كفش‌هاي راحتي بپوشيد.
- كمتر قهوه بنوشيد؛ كافئين موجود در قهوه باعث مي‌شود بدن‌تان آب زيادي دفع كند.
- زنان باردار نبايد ادرار خود را نگه دارند؛ چون هم به مثانه‌شان فشار وارد شده و هم باد بدن‌شان زياد مي‌شود.
- بدون مشورت با پزشك، قرص‌هاي ضد گرفتگي عضلات مصرف نكنيد.
مطالب مرتبط را حتما مطالعه كنيد :
۱۰ روش ساده و خانگي براي كاهش تهوع در دوران بارداري
خواص آب نارگيل در بارداري ؛ فوايد و تاثير نارگيل در زيبايي جنين
اهميت شير مادر و فوايدش براي رشد ذهني و جسمي نوزاد